SAĞLIKTA ŞİDDET YASASI YÜRÜRLÜĞE GİRDİ

Sağlıkta şiddeti önleme amacıyla Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulan 'Sağlık Hizmetleri Temel Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi', TBMM’de kabul edildi. Sağlık hizmet sunumunda, hasta veya hasta yakınlarından kaynaklanan şiddetin önlenebilmesi için yapılan yasal düzenleme Meclis’te grubu bulunan bütün siyasi partilerin ortak imzasıyla sunuldu.

Her türlü şiddete uğrayan ve mağdur olan tüm sağlık çalışanları adına bu yasa için emek ve mücadele verenlere, TBMM’de yasa teklifi hazırlayıp sunan milletvekillerine ve kabul oyu kullanan tüm parti temsilcilerine teşekkür ederiz. Teklifin zamanlaması, yaşadığımız süreçte sağlık çalışanlarının Covid-19 ile mücadelesinin şiddet sebebiyle kesintiye uğramaması ve sağlık çalışanlarının güvenli çalışma ortamına kavuşmalarına ortak bir katkı yapılmasının amaçlandığını göstermektedir.

Bu Yasayla, kamu ve özel sağlık kuruluşlarında çalışan sağlık çalışanları ve yardımcı sağlık çalışanlarına görevleri sebebiyle kasten yaralama, tehdit, hakaret veya görevi yaptırmamak için direnme suçlarının işlenmesi halinde Türk Ceza Kanununa göre verilecek cezalar yarı oranında artırılacaktır. Ayrıca, iki yıla kadar hapis cezalarının ertelenebilmesine imkan veren Türk Ceza Yasasının 51. Maddesi, suçun sağlık ve yardımcı sağlık görevlilerine karşı görevleri sebebiyle işlenmiş olması halinde uygulanmayacak, ceza bu sebeple ertelenemeyecektir. Yine bu yasal düzenlemeyle, şiddete uğrayan sağlık çalışanlarına, hastaya sağılık hizmeti verebilecek başka bir sağlık çalışanının olması halinde hizmetten çekilme hakkı da tanınmıştır. Mevcut uygulamada da hasta ile hekim arasındaki güven duygusunun kaybolmasına dayanılarak uygulanan bu hakkın yasal bir dayanağa kavuşmuş olması olumlu bir gelişmedir. 

Teklifin Meclise sunulan ilk halinde sağlık kuruluşlarındaki bütün çalışanlar kapsamda iken yasalaşan teklifte sağlık ve yardımcı sağlık çalışanlarıyla sınırlı düzenleme yapılmış; dolayısıyla örneğin güvenlik görevlisi veya ambulans şoförü bu yasanın koruması dışında kalmıştır. Sağlık hizmeti bir ekip hizmetidir ve ekipte yer alan bütün çalışanların yüksek bir korumaya sahip olması gereklidir.

Bu bakımdan, teklifte yapılan değişikliğin yerinde olmadığını, sağlık kurum ve kuruluşlarındaki bütün çalışanların da en kısa zamanda bu yasanın kapsamına alınması gerektiğini düşünüyoruz. COVID-19 pandemi mücadelesinde bile hayatlarını hiçe sayarak mücadele eden tüm sağlık çalışanlarına şiddet devam ediyor.  Tüm yetkililere sağlıkta şiddetin sebeplerinin ortadan kaldırılmasına odaklanarak gerekli çalışmaları yapmaları çağırımızı yineliyoruz.

Hasta yoğunluğunun azaltılmasından, beklentilerinin gerçekçi bir yerde tutulmasına ve sağlık çalışanlarına şiddeti olumlayan söylemlerden kaçınılmasına kadar bir dizi alanda ciddi ve özenli bir çalışmanın meslek kuruluşlarının da katılımıyla bir an önce başlatılması gereklidir. Şiddetin sebepleri yerinde durduğu sürece, şiddetin önlenmesinde suça verilecek cezada artış yapılması olumlu ancak şiddetin ortadan kalkmasındaki etkisi oldukça yetersizdir.

TDB olarak  kamu ve özelde çalışan tüm sağlık çalışanlarına yönelik çıkarılan bu yasaya emeği geçenlere tekrar teşekkür eder, halkımızdan sağlık çalışanlarına karşı daha duyarlı olmalarını bekleriz.

Türk Dişhekimleri Birliği

***

TDB Hukuk Bürosunun Değerlendirmesi

Sağlık hizmet sunumunda, hasta veya hasta yakınlarından kaynaklanan şiddetin önlenebilmesi için yapılan yasal düzenlemelerden sonuncusu dün gece (15.04.2020) yasalaştı.

Teklif, Mecliste grubu bulunan bütün siyasi partilerin ortak imzasıyla sunuldu. Teklifin zamanlaması, yaşadığımız süreçte sağlık çalışanlarının Covid-19 ile mücadelesinin şiddet sebebiyle kesintiye uğramaması ve sağlık çalışanlarının güvenli çalışma ortamına kavuşmalarına ortak bir katkı yapılmasının amaçlandığını göstermektedir.

Bu Yasayla, kamu ve özel sağlık kuruluşlarında çalışan sağlık çalışanları ve yardımcı sağlık çalışanlarına görevleri sebebiyle kasten yaralama, tehdit, hakaret veya görevi yaptırmamak için direnme suçlarının işlenmesi halinde Türk Ceza Kanununa göre verilecek cezalar yarı oranında artırılacak ve ertelenemeyecektir.

Suç sağlık veya yardımcı sağlık çalışanına karşı görevi sebebiyle işlenmişse;

• Kasten yaralama suçunun cezası 9 aydan 4,5 yıla kadar hapis,
• Hakaret suçunun cezası 1,5 yıldan 3 yıla kadar hapis,  
• Tehdit suçunun cezası 9 aydan 7,5 yıla kadar hapis,
• Görevi yaptırmamak için direnme suçunun cezası 9 aydan 4,5 yıla kadar hapis olarak uygulanacaktır.

Ayrıca, iki yıla kadar hapis cezalarının ertelenebilmesine imkan veren Türk Ceza Yasasının 51. Maddesi, suçun sağlık ve yardımcı sağlık görevlilerine karşı görevleri sebebiyle işlenmiş olması halinde uygulanmayacak, ceza bu sebeple ertelenemeyecektir.

Yine bu yasal düzenlemeyle, şiddete uğrayan sağlık çalışanlarına, hastaya sağılık hizmeti verebilecek başka bir sağlık çalışanının olması halinde hizmetten çekilme hakkı da tanınmıştır.  Mevcut uygulamada da hasta ile hekim arasındaki güven duygusunun kaybolmasına dayanılarak uygulanan bu hakkın yasal bir dayanağa kavuşmuş olması olumlu bir gelişmedir.

Teklifin Meclise sunulan ilk halinde sağlık kuruluşlarındaki bütün çalışanlar kapsamda iken yasalaşan teklifte sağlık ve yardımcı sağlık çalışanlarıyla sınırlı düzenleme yapılmış; dolayısıyla örneğin güvenlik görevlisi veya ambulans şoförü bu yasanın koruması dışında kalmıştır.

Av.Mustafa Güler
TDB Hukuk Müşaviri