Demokratik hukuk devletlerinde demokrasilerin gelişmişliği yönetime katılmanın yaygınlığı ve etkinliğiyle paraleldir. Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları bu fonksiyon bağlamında anayasal temelde oluşturulmuştur. Meslek kuruluşları anayasal kurallar ve her birinin tabi olduğu yasal düzenlemeler uyarınca mesleki faaliyetlerin toplumsal yarar da gözetilerek yürütülmesi için görev yaparlar. Meslek kuruluşlarının yönetimi en geniş demokratik katılımla ve iki yılda bir yapılan seçimlerle belirlenir. Yönetimin faaliyetleri üyeleri tarafından her zaman denetlenebildiği gibi denetleme kurulu tarafından hazırlanan denetim raporları da her genel kurulda incelenir.
Kamu kurumu niteliğindeki kuruluşların zorunlu örgütlenme modeli, yetki ve görevlerin tek bir hukuksal kişiliğe verilmesinin gerekçesi, mesleğin temel değerlerinin daha iyi korunacağı düşüncesidir. Bu tip örgütlenme kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşlarının, mesleğe ilişkin faaliyeti yerine getiren herkesi kapsayacak ilke ve kuralları koymasını sağlamaktadır.
Toplumun nitelikli sağlık hizmetine erişiminin sağlanması, dişhekimlerinin mesleki faaliyetlerinin kolaylaştırılması ve meslek uygulaması ile ilgili etik değerleri belirlemek ve bunların uygulamasını denetleyip karara bağlamak meslek kuruluşlarının temel görevleri içindedir. Meslek örgütünün bu görevlerini yerine getirebilmesi için kamusal yetkilerinin korunması zorunludur.
Kamu kurumu niteliğindeki meslek örgütlerine üyeliğin zorunlu olması da mesleki etik denetimin sağlanması bakımından gereklidir. Ayrıca meslek kuruluşlarının en önemli özelliklerinden birisi de toplumsal denetime açık olmalarıdır. Meslek mensuplarının meslek kuruluşuna üye olma zorunluluğu, üyenin toplumsal denetimi kabul etmesi anlamında çok değerlidir. Bu nedenlerle sadece serbest dişhekimlerinin değil, hatta kamu görevlisi olarak çalışan meslek mensuplarının da meslek kuruluşlarına üyeliği zorunlu olmalı, meslek kuruluşlarının, mesleki ilkelerin düzenlenmesi ve denetiminde daha geniş bir tabana oturmalıdır.
Diğer yandan, meslek kuruluşlarının özerkliği kamu idaresinden bağımsız olarak karar ve yürütme organlarını seçebilme, ilgili mesleki faaliyetler ile sınırlı olmak üzere meslek mensuplarını ve örgütlerini bağlayıcı karar alma ve uygulama, meslek mensuplarının uyacağı ilke ve kuralları belirleme ve meslek mensupları hakkında disiplin tedbirleri uygulama hak ve yetkisini içermektedir. Özerklik, kurumların dış etkilere karşı korunmasını ifade eder ve kamu kurumu niteliğindeki kuruluşlara özerklik tanınmasının nedeni faaliyetlerini hizmetin gereklerine ve toplum yararına uygun bir şekilde sürdürmelerini güvence altına almaktır. Bu nedenlerle bu kuruluşların mali ve idari özerklikleri korunmalıdır.
Meslek örgütümüzün temel görevi ulusal düzeyde sağlığın tüm vatandaşlar için gelişmesinde rol almak ve bu hizmeti verecek olan dişhekimlerinin mesleki faaliyetlerini evrensel değerler çerçevesinde en iyi koşullarda sürdürmesini sağlamaktır. Bu mesleğin gelişimine destek olmak ve bilgi üretimine katkı sağlamak için uluslararası temsil de ayrı bir görevi olarak ortaya çıkmaktadır. Bu nedenlerle bu temel işlevlerin yüklediği sorumluluk, isminin “Türk Dişhekimleri Birliği” olarak yerleşmesini ve ulusal temsil görevini tescillemesini getirmiştir. Bu görev ve sorumlulukla örtüşmeyen herhangi bir düzenleme kabul edilemez.
Meslek kuruluşları ile ilgili yapılacak bütün düzenlemelerde kuruluşun fonksiyonunun daha etkin olmasına yönelik yaklaşımlara yer verilmesi gereklidir. Bu bağlamda meslek kuruluşlarının zayıflatılmasının hiçbir toplumsal yararı yoktur. Meslek kuruluşlarının etkin olmadığı süreçler, hizmeti veren meslek sahibi ile toplumun diğer kesimleri arasındaki mesleki bilgi asimetrisinin çok yüksek olduğu, örneğin dişhekimliği gibi, akademik mesleklerde, denetimin ve kamu yararının azalmasına sebep olur. Meslek kuruluşunun talebi ve etkin katkısı olmadan çeşitli ihtiyaçların doğuracağı olası değişiklik önerileri tartışılmamalıdır.
Bu temel bilgiler çerçevesinde ifade ediyoruz ki; 33 yıllık geçmişe ve birikime sahip, 30 bin dişhekimi ve tüm Türkiye’de 34 Dişhekimleri Odası ile örgütlenmiş bulunan Türk Dişhekimleri Birliği, anayasayla tanımlanan ismine sahip çıkacak ve tüm görevlerini yerine getirmeye aynı kararlılık ve inançla devam edecektir.
Saygılarımızla kamuoyuna duyururuz.
Türk Dişhekimleri Birliği ve Dişhekimleri Odaları